Utrata przytomności i zasłabnięcia

Utrata przytomności to stan zagrożenia życia, dlatego pierwsza pomoc udzielona w sposób prawidłowy jest niezwykle ważna. Niezależnie od tego, jakie są przyczyny utraty przytomności i objawy towarzyszące, skutki takiego stanu mogą być tragiczne. Utrata przytomności może skutkować niedrożnością dróg oddechowych na skutek zablokowania ich językiem, ciałem obcym lub treścią żołądka, odcinając dopływ powietrza, a po kilkudziesięciu sekundach powodując zatrzymanie krążenia i śmierć.

Utrata przytomności to stan, w którym poszkodowany jest nieprzytomny, nie reaguje on na żadne bodźce zewnętrzne: nie odpowiada na zadane pytania, nie reaguje na delikatne potrząśnięcie za ramiona. Jeśli utrata przytomności ma nagły początek, jest krótkotrwała (nie trwa dłużej niż 1-2 minuty) i samoistnie ustępuje, jest to omdlenie. Samo omdlenie nie stanowi zagrożenia dla życia, gdyż nie dochodzi do zatrzymania czynności krążeniowo-oddechowych. Niebezpieczne mogą być jednak upadki podczas omdlenia i związane z tym urazy np. głowy (zranienie, wstrząśnienie mózgu).

Jeśli jednak utrata przytomności trwa dłużej niż kilka minut, nie uważa jej się już za omdlenie. Wiele różnego rodzaju zaburzeń tylko przypomina omdlenia - inny mechanizm charakteryzuje utraty przytomności w padaczce, hipoglikemii, zatruciach, napadach niedokrwienia mózgu. W niektórych sytuacjach może dochodzić do pozornej utraty przytomności jak w: katapleksji, pseudoomdleniach psychogennych, napadach niedokrwienia mózgu w wyniku zwężenia tętnic szyjnych. Utrata przytomności, nawet krótkotrwała, może stanowić zagrożenie dla zdrowia i/lub życia, dlatego pierwsza pomoc udzielona w sposób prawidłowy jest niezwykle ważna.

Utrata przytomności – objawy

Przed utratą przytomności mogą wystąpić objawy, takie jak:

zawroty głowy
bladość skóry
zawroty głowy
ciemno lub mroczki przed oczami
duszność
szybkie bicie serca
uczucie gorąca
szum w uszach
ból głowy
nudności
poty

W niektórych przypadkach nie ma żadnych objawów.

Utrata przytomności - pierwsza pomoc

1. Sprawdź, czy miejsce zdarzenia jest bezpieczne. Jeśli osoba straciła przytomność np. w łazience i możesz podejrzewać zatrucie tlenkiem węgla, należy ją i wszystkich innych domowników szybko ewakuować z mieszkania. Wezwij karetkę. Jeśli jesteś sam, zrób to natychmiast po ułożeniu poszkodowanego na boku. Jeśli masz kogoś do pomocy karetka powinna zostać wezwana niezwłocznie.

2. Sprawdź stan przytomności. W tym celu zadaj proste pytanie i potrząśnij poszkodowanego delikatnie za ramiona. Brak reakcji? Poproś kogoś o pomoc, żeby pozostał przy tobie. Jeżeli to możliwe, czynności te należy wykonać w takiej pozycji, w jakiej zastano nieprzytomnego w tzw. pozycji zastanej. Jeśli nie, delikatnie należy ułożyć poszkodowanego na plecach.

3. Sprawdź drożności dróg oddechowych oraz oddech osoby nieprzytomnej. Sprawdzając oddech posługujemy się schematem: słyszę, czuję, widzę. Pochylamy się nad głową poszkodowanego przybliżając swoje ucho do jego ust i nosa oraz kładziemy rękę na jego klatce piersiowej. O obecności oddechu świadczą: szmer wdychanego powietrza (słyszymy), ciepło wydychanego powietrza (czujemy) oraz ruchy klatki piersiowej (widzimy, czujemy). Na sprawdzenie oddechu należy poświęcić ok. 10 sek., w tym czasie powinniśmy zaobserwować co najmniej 2 prawidłowe oddechy.

Jeśli poszkodowany ma niedrożne drogi oddechowe, udrożnij je. W tym celu jedną rękę połóż na czole poszkodowanego, dwa palce drugiej ręki na brodzie i odchyl głowę do tyłu. Nawet, jeśli można by podejrzewać uraz kręgosłupa u poszkodowanego, musisz jego głowę odchylić do tyłu w celu umożliwienia oddechu.

4. Ułóż poszkodowanego w pozycji bezpiecznej (pozycja boczna ustalona). W tej pozycji układamy osoby nieprzytomne, które oddychają i u których po badaniu urazowym nie podejrzewamy urazu kręgosłupa, miednicy lub złamań. Aby sprawdzić, czy poszkodowany ma urazy, wykonuje się badanie urazowe -obserwując twarz poszkodowanego oraz dotykając poszczególnych partii ciała, należy poszukiwać: otwartych ran, deformacji, obrzęków, tkliwości, patologicznej ruchomości w obrębie kończyn. Badanie wykonujemy w następującej kolejności: szyja i głowa zwracając uwagę na obecność krwi na rękach po zbadaniu tylnej części głowy, obojczyki i klatka piersiowa, brzuch, miednica i kości spojenia łonowego, kończyny górne i dolne, plecy.

Jeśli u nieprzytomnego wystąpiły zranienia zewnętrzne, zabezpieczamy je opatrunkami, złamania unieruchamiamy a osobę poszkodowaną pozostawimy w pozycji zastanej lub leżącej na plecach. Pamięta o utrzymywaniu drożności dróg oddechowych, by nieprzytomny mógł swobodnie oddychać, ochronie przed utratą ciepła oraz systematycznej kontroli oddechu do czasu przyjazdu karetki pogotowia. Stale obserwuj poszkodowanego pod kątem ewentualnych wymiotów.

Pamiętaj!!!

osobie, która zemdlała, nie podajemy żadnego picia ani jedzenia
nie podajemy swoich własnych leków, kropli nasercowych czy tzw. soli trzeźwiących
nie wolno szarpać omdlałej osoby ani nią potrząsać
nie należy polewać zemdlonego wodą, bo to tylko pogłębi szok; można jedynie przetrzeć jego twarz, szyję i kark ręcznikiem zmoczonym w zimnej wodzie